Ademhalen tijdens het spreken: vanZelfsprekend?
Vandaag zag ik een klant voor een eerste gesprek. Ze vertelde “dat ze in ieder geval aan haar ademhaling wilde werken. Want ze kwam af en toe adem te kort en voelde zich dan benauwd, waardoor ze extra adem moest halen.”
De eerste 5 a 10 minuten zag ik inderdaad dat haar adem hoog zat en klonk ze buiten adem. Na een tijdje verder gesproken te hebben over zichzelf en over datgene wat ze graag wilde bereiken, zag ik dat de adem laag zat en rustig haar ruimte innam. “Van benauwdheid was inderdaad geen sprake meer”, aldus mijn klant. Een paar vragen en antwoorden later kwam mijn klant erachter dat haar adem de ruimte kreeg wanneer zij Zelf haar ruimte innam. Letterlijk was dit ook waarneembaar aan haar houding. Het leek wel of ze niet alleen langer, maar ook breder was!
Nu was het voor mijn klant al snel duidelijk wat zij nodig had om haar ruimte in te nemen. Ze hoefde er slechts aan herinnerd te worden.
Ik moest denken aan de tijd waarin ik op de logopedieopleiding moest leren vanuit mijn buik te ademen.
Vanuit de wetenschap dat een lage buikademhaling van belang is voor een goed stemgebruik, leerden we zelf optimaal gebruik te maken van het middenrif. Kort gezegd: door goed te articuleren, functioneert het middenrif beter waardoor de adem laag, vanuit de buik, ondersteuning geeft voor een optimale stemgeving.
In onze ‘eigen-stem-en-spraak-lessen’, zoals dat zo mooi heette, leerden we deze techniek in groepen. Want je moet het natuurlijk eerst zelf kunnen voordat je het een ander kan leren, was het uitgangspunt. Ik zag altijd vreselijk op tegen deze lessen, omdat mijn adem bijna nooit laag zat. In ieder geval niet op het moment dat ik het voor moest doen voor de groep!
Daar wij deze techniek echt moesten beheersen en er examen in moesten doen, stelde de docent voor dat ik dit ging oefenen voor andere groepen. Je begrijpt het al: dit hielp mij niet! Ik was ontzettend nerveus bij de gedachte alleen al, het ‘goed te moeten doen’ voor een andere groep leerlingen, uit het derde jaar, die natúúrlijk verwachtte dat ik het, als vierdejaars student, al kon!
En, zoals je vast zelf ooit ervaren hebt, bij zenuwen schiet de adem je naar je keel! (Het doet me denken aan de uitdrukking: ‘Het greep me bij de keel’.)
Wel, om een lang verhaal kort te maken: ik slaagde voor mijn examen. Niet omdat ik zenuwvrij was. Niet omdat mijn adem zo mooi laag zat. Wel omdat ik de (articulatie-)technieken beheerste en ik een capabele logopedist was EN op andere momenten (waarop ik niet op mijn adem beoordeeld werd) gewoon ademde vanuit mijn buik. Wanneer ik vanZelfsprekend was.
Deze ervaring heeft mij in de jaren erna als praktiserend logopedist en nu als communicatiecoach en –trainer geholpen anderen te helpen ontspannen te ademen tijdens het spreken.
Er is meer voor nodig dan een goede techniek alleen: mijn ervaring was dat gedachten als ‘je moet het goed doen’ niet erg behulpzaam waren, evenals de spanning die daaruit voortvloeide.
Wel helpt het te kijken naar wanneer je het al wel doet, ontspannen ademhalen, of liever gezegd: ademen. En je afvragen wat je nodig hebt om dat mogelijk te maken op momenten wanneer jij dat wenst.
Het besef dat je geen adem hoeft te halen, maar dat deze vanZelf komt, kan al een stuk helpen!